Қазақстан Республикасының тарихы кафедрасы 1991 жылдың наурыз айында құрылған. Алғашқыда құрамында шағын оқытушы тарихшы ғалымдар топтасқан (тарих ғылымдарының докторы, профессор Т.З.Рысбеков, профессор Г.А.Кушаев, доцент Р.З.Мұқанова, оқытушылар А.О.Әміров, О.В.Симаков, Т.С.Жумағамбетов, М.К.Сырлыбаев, Т.Нұрпейісов). Педагогикалық институттың 1996 жылы Батыс Қазақстан гуманитарлық университетіне айналуы кафедра алдына жаңа, күрделі мақсаттар мен міндеттерді межелеуге мүмкіндік берді. Кафедра жанынан күндізгі және сырттай оқу бөлімдері бар аспирантура ашылып, докторлық диссертациялармен айналысып жүрген ғылым кандидаттарының докторантураға, стажировкаларға жіберілуі және ғылыми ізденіс жұмыстарына қабілеттері бар түлектердің оқытушылар құрамына қалдырылуы, т.б. іс-шаралар жүзеге асырылды. Нәтижесінде 90-жылдардың ортасында кафедраның алғашқы аспиранттары Т.С.Жұмағамбетов, академик К.М.Байпақовтың, С.С.Кривобокова, Ә.С.Тасмағамбетов профессор Т.З.Рысбековтың ғылыми жетекшілігімен кандидаттық жұмысын, М.Н.Сдықов академик М.Х.Асылбековтың, стажер Б.Қ.Бірімжаров академик К.Н.Нұрпейісовтың ғылыми жетекшіліктерімен докторлық диссертацияларды қорғап шықты. Кафедра құрамы осы жылдарға дейін үздіксіз жас ғалымдармен толығы отыр.
Университет құрылымының өзгеруіне байланысты 2000 жылдан бастап, материалдық-техникалық базасы нығайып, оқу-лабораториялық, музей-экспонаттық кабинеттермен жабдықталып, техникалық құралдармен, оның ішінде компьютерлік жүйемен қамтамасыз етілді. 2003 жылдан бастап магистратура бөлімдері ашылды. ҚР Білім және ғылым министрлігінің шешімімен 1999 жылы қаңтар айынан «07.00.02 – Отан тарихы (Қазақстан Республикасы тарихы)» мамандығы бойынша тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін Диссертациялық Кеңес ашылды. 2003 жылы Диссертациялық Кеңестің жұмыс істеу мерзімі ұзартылып, ал 2005 жылдың маусым айынан бастап ҚР Білім және ғылым министірлігі Білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестаттау Комитетінің шешімі негізінде біріккен «07.00.02-Отан тарихы (Қазақстан Республикасы тарихы)» мамандығы бойынша докторлық Диссертациялық Кеңес болып қайта құрылды. Осы жылдары диссертациялық кеңестен Қазақстанның түрлі аймақтарынан 50-ден астам ізденушілер мен аспиранттар диссертацияларын қорғап, ғылыми лауазымға ие болды. 2003 жылы кафедра жанынан Археология мұражайы ашылып, онда 1967 жылдан бергі археологиялық қазба жұмыстары мен экспедициялар барысында табылған жәдігерлер қойылған. Мұражай экспонаты жыл сайын жаңа жәдігерлермен толығып отырылады.
Университеттің Қазақстан Республикасының тарихы кафедрасы қазіргі таңда ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуде үлкен табыстарға ие болып, шын мәнісінде Батыс Қазақстан аймағындағы Отандық тарих саласы бойынша ірі ғылыми орталыққа айналды. 2014-2019 жылдары кафедрада профессор Т.З.Рысбеков, Ұ.Т.Ахметова, А.С.Байбулсинова, Л.С.Сериковалар «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» мемлекеттік гранттарына ие болды. Күні бүгін кафедраның ғылыми педагогикалық әлеуеті жоғары деңгейде. Оның құрамында 3 ғылым докторы (профессорлар Т.З.Рысбеков, М.Н.Сдыков, М.Қ.Әбілсейіт), 1 қауымдастырылған профессор, 4 ғылым кандидаты, доцент, 1 PhD doctor, аға оқытушылар және 5 ғылым магистрлері дәріс оқиды.
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының тарихы кафедрасы академиялық ұтқырлық және бірлескен ғылыми-зерттеу жұмыстары бойынша отандық және шетелдік жоғары оқу орындары, ғылыми орталықтар мен білім беру мекемелері 28-келісім шарт, 8-өзара келісім және 2- меморандумға қол қойылып, бірлескен жұмыстар атқарып отыр. Олардың ішінде Казимир Великий атындағы университет (Польша), Пассау университеті (Германия), Карлов университеті (Чехия), Ресей Халықтар Достастығы университеті (РФ), Санкт-Петербург университеті (РФ), Болон университеті (Италия), Неаполи университеті (Италия), Б.Б.Городовиков атындағы Қалмақ мемлекеттік университеті (ҚАР РФ), Орынбор мемлекеттік педагогикалық университеті (РФ) Н.Г.Чернышевский атындағы Саратов мемлекеттік университеті (РФ) және т.б. оқу орындарымен тығыз байланыс орнатқан.
ҚР тарихы кафедрасы 6В01(7М01) - Педагогикалық ғылымдар және 6В022(7М022) - Гуманитарлық ғылымдар бағыттары бойынша бакалавр және магистратура бөлімдерінде білім алушыларды дайындайды.
